27/7/15

H μεγάλη πλάνη φιλελεύθερων, αναρχικών και μαρξιστών


Το παράξενο ανταλλακτήριο- νόμισμα της εικόνας είχε εκδοθεί από την αναρχική κοινότητα που είχε οργανώσει ένας απ΄ τους πρώτους σύγχρονους αναρχικούς, ο Joshia Warren (δεύτερη εικόνα) τη δεκαετία του 1830. O Warren υπήρξε μια σπουδαία μορφή του αναρχισμού, αρκετά πριν απ΄ τον Proudhon που είναι περισσότερο γνωστός.






Ο J. Warren έκανε πράξη αυτό που θα σημάδευε τη σκέψη όλων μεγάλων ρευμάτων σκέψης του 19ου αιώνα, φιλελεύθερων, μαρξιστών και αναρχικών, την εργασιακή θεωρία της αξίας – Τhe labor theory of value (LTV)

Με δυο λόγια η θεωρία αυτή πρέσβευε ότι η αξία ενός προϊόντος είναι ευθέως ανάλογη με το χρόνο εργασίας. To πραγματικό έγγραφο της εικόνας, απ΄ την πραγματική αναρχική κοινότητα του Warren αντιστοιχούσε τις 3 ώρες εργασίας ξυλουργού με 12 λίμπρες καλαμπόκι.

Η κοινότητα είχε ένα αποθετήριο χρόνου (Cincinnati Time Store), όπου το κάθε μέλος μετά την εργασία του έπαιρνε μια αξία προϊόντων ανάλογη με την εργασία του. Όλες οι συναλλαγές της πρωτο-αναρχικής αυτής κοινότητας βασίζονταν πάνω τέτοια ανταλλακτήρια έγγραφα. Η κοινότητα του Warren άντεξε για τρία χρόνια, χωρίς όμως να μπορέσει να ξεπεράσει τη μικρή κλίμακα της γειτονιάς όπου εφαρμόστηκε.

Αν και ο ιδρυτής της θεωρίας LTV ήταν ο Adam Smith ήδη απ΄ τον προηγούμενο, 18o αιώνα, όσο παράξενο κι αν ακούγεται η LTV ήταν ο κοινός τόπος όλων των ρευμάτων σκέψης του 19ου αιώνα.

Ο αναρχικός Warren απλά έκανε πράξη αυτό που θα κήρυτταν με μικρές διαφορές φιλελεύθεροι, αναρχικοί και μαρξιστές.

Και ο Η. Ford στην αυτή του 20ου αιώνα όταν κατασκεύασε το πρώτο αυτοκίνητο σε γραμμή παραγωγής ασφαλώς και θα το τιμολόγησε με βάση τη LTV που είχε εμποτίσει τον τρόπο σκέψης. Θα υπολόγισε το κόστος του, θα έβαλε και ένα κέρδος και θα καθόρισε μια τιμή. Ενδεχόμενα αν ο Ford ήταν μαρξιστής να μην έβαζε κέρδος και να πουλούσε όσο και το κόστος. Με εξαίρεση αυτή τη διαφορά ο τρόπος σκέψης του θα ήταν ίδιος

αξία (τιμή) = κόστος + (ή χωρίς) κέρδος

==
Η σχολή της Βιέννης, πολύ αργότερα, αμφισβήτησε την θεωρία LTV και καθιέρωσε τη λεγόμενη υποκειμενική θεωρία της αξίας (subjective theory of value- STV), που αποσυσχέτιζε τελείως την αξία ενός προϊόντος από το χρόνο παραγωγής του, θεωρώντας ότι η αξία είναι εντελώς υποκειμενική υπόθεση, και την καθορίζει η αγορά και οι προτιμήσεις της και όχι η παραγωγή και ο χρόνος που επενδύεται.

Όλη η οικονομία σήμερα κινείται απ΄ τη νέα αυτή θεωρία.

Την τιμή σήμερα την καθορίζει η αγορά και έχει να κάνει με την υποκειμενική αξία που προσδίδει στο κάθε προϊόν ο καταναλωτής αλλά και με το βαθμό του ανταγωνισμού. Ο ανταγωνισμός ρίχνει τις τιμές, τα μονοπώλια τις ανεβάζουν. Εναπόκειται στον παραγωγό να φροντίσει να μπορεί να έχει κέρδος, να είναι δηλαδή ανταγωνιστικός, ώστε να μεγιστοποιείται η διαφορά της τιμής που του επιβάλει η αγορά (και που ο ίδιος ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει) με το κόστος που ο ίδιος καταφέρνει να πετύχει.

Ίσως αν μας έβλεπε ο μεγάλος στοχαστής και παθιασμένος αναρχικός J. Warren να μην στεναχωριόταν όμως καθόλου! Ίσως και να μας χαμογέλαγε. Ίσως όταν το άτομο δραπετεύει απ΄ την αγέλη και αυτοπροσδιορίζεται, ανακαλύπτει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, ίσως τότε είναι καλύτερα! Ίσως τότε οι τρεις ώρες του ξυλουργού να είναι κάτι άλλο, κάτι περισσότερο ή κάτι λιγότερο απο 12 λίμπρες καλαμπόκι. Ίσως να μην του αρέσει καν το καλαμπόκι!

Ας τα αποφασίσει αυτά ο ξυλουργός ο ίδιος, κι όχι το ανταλλακτήριο. Μια τέτοια ελευθερία, τον ενδυναμωμένου ατόμου σε έναν πολύχρωμο και υποκειμενικό κόσμο είναι τελικά καλύτερη.

Ο Αριστοτέλης πλανήθηκε κι αυτός όταν έλεγε ότι η δουλεία είναι επιλογή της φύσης! Τα στερεότυπα στη σκέψη που επιβάλει η ιστορική συγκυρία είναι πανίσχυρα. Ίσως αν το σκεφτούμε έτσι, να πούμε ότι η λέξη "πλάνη" τελικά τον αδικεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου