Άτομο και αγέλη

Η εξημέρωση των Χριστιανών και ο περιορισμός τους στα θρησκευτικά τους καθήκοντα καθώς και η παγκόσμια εξαφάνιση των ιδεολογιών του φασισμού και του σταλινο-κομμουνισμού (με εξαίρεση παρηκμασμένες χώρες όπως δυστυχώς η δική μας) απετέλεσαν τις μεγαλύτερες διαχρονικές νίκες του ατόμου απέναντι στις αγέλες των πιστών και στη βία και τον ολοκληρωτισμό που είναι σύμφυτη με κάθε μεγάλη και άμορφη μάζωξη πιστών.

Ο 21ος αιώνας στο δυτικό κόσμο θα είναι ο αιώνας του ατόμου όχι γιατί αυτό υπαγορεύει το μεταφυσικό αφήγημα κάποιου νέου αγελάρχη αλλά γιατί το μοντέλο της επικοινωνίας είναι πια τόσο αποκεντρωμένο που υπονομεύει τον κάθε επίδοξο τσοπάνη, καταστρέφει σιγά και σταθερά το δομικό πλεονέκτημα που είχε ο “μεγάλος” σε κάθε προηγούμενη κοινωνική περίοδο (με εξαίρεση την αρχαία Ελλάδα[*]) και που οι οικονομολόγοι περιγράφουν ως “οικονομία κλίμακας”.

Ο Μαρξ θεώρησε ότι το συγκεντρωτικό μοντέλο που κυριάρχησε τον 19ο αιώνα, την εποχή δηλαδή του ατμού, και παρήγε μεγάλη συσσώρευση κεφαλαίου θα ενταθεί και θα οδηγήσει σε λίγα μεγάλα μονοπώλια και στον αφανισμό κάθε μικρομεσαίου. Συνέβη όμως ακριβώς το αντίθετο. Τόσο η ενέργεια όσο και κυρίως η επικοινωνία τον 20ο αιώνα και με αυξανόμενη τάση το 21ο αιώνα κινήθηκαν προς εντελώς άλλη κατεύθυνση. Κατέστησαν το μικρό βιώσιμο και ανταγωνιστικό. Η οικονομική αξία που παράγουν οι μικρομεσαίοι αναπτύσσεται σήμερα ταχύτερα απ΄ αυτή που παράγουν τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα (πολυεθνικές).

Στη νέα εποχή που ανατέλλει αποδομούνται οι αγέλες και οι ιεραρχίες αλλά όχι και οι συλλογικότητες. Mόνο ο ηλίθιος άνθρωπος ταυτίζει την ατομικότητα (individualism) με τον εγωϊσμό και την ιδιοτέλεια (selfishness). Στις νέες συλλογικότητες αντί για μια μάζα από πρόβατα που βελάζουν, καμιά φορά θυμωμένα για να εκτονώσουν την αδρεναλίνη τους, θα μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τα μέλη της, την ιδιαίτερη ταυτότητα που το καθένα φέρει. Η ελευθερία θα είναι η κεντρική αξία. Η ελεύθερη προσχώρηση του ατόμου στις νέες συλλογικότητες θα έχει τελείως άλλα χαρακτηριστικά με κυριότερα την άρνηση των τσοπάνηδων, τη διατήρηση της ατομικής ταυτότητας και τη μη βία.

Ο ισλαμοφασισμός είναι η νέα αγέλη που αναλαμβάνει δράση κατά της λογικής και της ελευθερίας. Όσο και αν η δύση έχει βάλει στην άκρη τις αγωνιστικές αναφορές στο ένδοξο παρελθόν, χαρακτηριστικό παρακμιακών λαών και ύπουλων τσοπάνηδων, είναι μάλλον βέβαιο ότι η τρέλα δεν αντιμετωπίζεται με επίθεση ελευθερίας και δημιουργίας. Ένα μίνιμουμ αγωνιστικού πνεύματος είναι απαραίτητο για να να τους εξαφανίσει απ΄ τον κοινωνικό χώρο, κλείνοντάς τους πίσω απ΄ τις πόρτες των τζαμιών τους που θα έχουν μονωθεί καλά και θα έχει απαγορευτεί η όχληση της κοινωνίας από τους ασταμάτητους αλαλαγμούς των τσοπάνηδων τους.

Ο αρχαίος αγώνας της λογικής, της ελευθερίας και του ατόμου ενάντια την πίστη, την τυραννία και τη μάζα θα συνεχιστεί. Κι οι ισλαμοφασίστες σύντομα θα αντιληφθούν ότι η μη βία είναι άποψη και δεν είναι αδυναμία.
===
[*] στην αρχαία Ελλάδα έλειπε το μεγάλο κέντρο και τη θέση του υπήρξαν πολλές ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις- πόλεις. Με όλες τις αντιφάσεις και τους εμφύλιους σπαραγμούς είναι η πρώτη ιστορικά, μεγαλειώδης στιγμή όπου η ελευθερία της μικρής κλίμακας συγκρούεται νικηφόρα με την άβουλη μεγάλη, μάζα.